2001 ജൂൺ 1, നേപ്പാളിന്റെ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും ഇരുണ്ട ദിനങ്ങളിൽ ഒന്ന്. അന്നാണ് നേപ്പാൾ രാജകൊട്ടാരം ഒരു കൂട്ടക്കൊലയ്ക്ക് സാക്ഷ്യം വഹിച്ചത്. കിരീടാവകാശിയായിരുന്ന ദീപേന്ദ്ര രാജകുമാരൻ സ്വന്തം മാതാപിതാക്കളും സഹോദരങ്ങളുമടക്കം ഒൻപത് കുടുംബാംഗങ്ങളെ വെടിവെച്ച് കൊന്നു, പിന്നീട് സ്വയം വെടിവെച്ചു. രണ്ട് പതിറ്റാണ്ടുകൾക്ക് ശേഷവും ആ ചോദ്യം ബാക്കിനിൽക്കുന്നു: എന്തിനായിരുന്നു കിരീടം ചൂടേണ്ടിയിരുന്ന രാജകുമാരൻ സ്വന്തം കുടുംബത്തെ ഇല്ലാതാക്കിയത്?കാഠ്മണ്ഡുവിലെ നാരായൺഹിതി കൊട്ടാരത്തിനുള്ളിലെ ദീപേന്ദ്ര രാജകുമാരന്റെ വസതിയിൽ പ്രതിമാസ അത്താഴവിരുന്നിനായി രാജകുടുംബം ഒത്തുകൂടി. തികച്ചും സ്വകാര്യമായ ഒരു ഒത്തുചേരൽ - സഹായികളോ അംഗരക്ഷകരോ ഇല്ലാതെ, അടുത്ത ബന്ധുക്കൾ മാത്രം. 

അന്ന് പകൽ ദീപേന്ദ്ര തന്റെ പതിവ് കാര്യങ്ങളിൽ ഏർപ്പെട്ടിരുന്നു - ഓഫീസ് ജോലികൾ, ഒരു സ്റ്റേഡിയം പരിശോധന, മാതാപിതാക്കളോടൊപ്പം ഒരു രാജഗുരുവിന്റെ ഭവനം സന്ദർശിക്കൽ. എന്നാൽ അദ്ദേഹവുമായി ഇടപഴകിയവർക്ക് ഒരു അസ്വസ്ഥത അനുഭവപ്പെട്ടിരുന്നു. അദ്ദേഹം നിശബ്ദനായിരുന്നു, അധികം ഭക്ഷണം കഴിച്ചില്ല.വൈകുന്നേരത്തോടെ ദീപേന്ദ്ര വലിയ അളവിൽ മദ്യം കഴിച്ചിരുന്നു. പിന്നീട് തന്റെ കാമുകി ദേവയാനി റാണയെ ഫോണിൽ വിളിച്ചു. സംഘർഷഭരിതമായ ആ സംഭാഷണത്തിന് ശേഷം അദ്ദേഹം ബോധരഹിതനായി. ബന്ധുക്കൾ അദ്ദേഹത്തെ മുറിയിൽ വിശ്രമിക്കാൻ കിടത്തി. 

എന്നാൽ കുറച്ച് സമയത്തിന് ശേഷം, അദ്ദേഹം സൈനിക യൂണിഫോമിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു - എംപി5കെ സബ്മഷീൻ ഗൺ, എം-16 റൈഫിൾ, ഒരു പിസ്റ്റൾ എന്നിങ്ങനെയുള്ള തോക്കുകളും ഉണ്ടായിരുന്നുഅദ്ദേഹം ഊൺമുറിയിലേക്ക് നടന്നു, ബിരേന്ദ്ര രാജാവിനെ മൂന്ന് തവണ വെടിവച്ചു, തുടർന്ന് യാതൊരു ലക്ഷ്യവുമില്ലാതെ വെടിയുതിർത്തു. ഐശ്വര്യ രാജ്ഞി, സഹോദരൻ നിരഞ്ജൻ, സഹോദരി ശ്രുതി, മറ്റ് നിരവധി രാജകുടുംബാംഗങ്ങൾ കൊല്ലപ്പെട്ടു. ആകെ ഒൻപത് പേർ. ദീപേന്ദ്ര പിന്നീട് സ്വയം തലയ്ക്ക് വെടിവെച്ചു, എന്നാൽ കോമയിലായി. ജൂൺ 4 ന് മരിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് അദ്ദേഹത്തെ രാജാവായി പ്രഖ്യാപിക്കാൻ ഇത് മതിയായിരുന്നു.

കൂട്ടക്കൊലയുടെ വാർത്ത ആദ്യം പുറത്തുവന്നത് വിദേശ മാധ്യമങ്ങളിലൂടെയാണ്. നേപ്പാളിലെ സർക്കാർ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള ടിവിയും റേഡിയോയും നിശബ്ദത പാലിച്ചു, കൊട്ടാരത്തിന്റെ ചിത്രങ്ങളും ശോകഗാനങ്ങളും മാത്രം സംപ്രേഷണം ചെയ്തു. ദുഃഖിതരായ പൗരന്മാർ തല മുണ്ഡനം ചെയ്യുകയും രാജകുടുംബത്തിന്റെ ശവസംസ്കാര ചടങ്ങുകളിൽ തെരുവിലിറങ്ങുകയും ചെയ്തു. ചോദ്യങ്ങൾ ഉയർന്നു: എന്താണ് ഈ അചിന്തനീയമായ പ്രവൃത്തിക്ക് കാരണമായത്? ആരാണ് ഇതിന് ഉത്തരവാദി?

ഏറ്റവും കൂടുതൽ ചർച്ച ചെയ്യപ്പെട്ട നിഗമനങ്ങളിൽ ഒന്ന്  ദീപേന്ദ്രയുടെ ദേവയാനി റാണയോടുള്ള പ്രണയമാണ്. ഗ്വാളിയോറിലെ രാജമാതാ വിജയരാജെ സിന്ധ്യയുടെ ചെറുമകളും നേപ്പാളി രാഷ്ട്രീയക്കാരനായ പശുപതി റാണയുടെ മകളുമായിരുന്നു ദേവയാനി. വിദ്യാസമ്പന്നയും സ്വന്തം അഭിപ്രായങ്ങൾ തുറന്നുപറയുന്നവളുമായിരുന്നു ദേവയാനി. 

ഇംഗ്ലണ്ടിൽ വെച്ചാണ് ദീപേന്ദ്രയും ദേവയാനിയും കണ്ടുമുട്ടിയത്. അവരുടെ ബന്ധം ദൃഢമായെങ്കിലും ഐശ്വര്യ രാജ്ഞി ഈ ബന്ധത്തെ ശക്തമായി എതിർത്തു. ദേവയാനിയുടെ രാജകീയ പാരമ്പര്യം തങ്ങളേക്കാൾ ഉയർന്നതാണെന്നും അവളുടെ സ്വതന്ത്ര സ്വഭാവം ഒരു ഭീഷണിയാണെന്നും രാജ്ഞി കരുതി.അവരെ വേർപെടുത്താൻ പലതവണ ശ്രമിച്ചിട്ടും ദീപേന്ദ്ര തന്റെ തീരുമാനത്തിൽ ഉറച്ചുനിന്നു. തന്റെ 29-ാം ജന്മദിനത്തിൽ അദ്ദേഹം കുടുംബത്തിന് മുന്നിൽ പ്രഖ്യാപിച്ചു:"ഞാൻ ദേവയാനിയെ മാത്രമേ വിവാഹം കഴിക്കൂ. ആരെങ്കിലും അതിനെ എതിർത്താൽ ഞാൻ അവരെ കൊല്ലും." സഹോദരി ശ്രുതി പ്രതിഷേധിച്ചപ്പോൾ അദ്ദേഹം അവളെ തല്ലിയതായും പറയപ്പെടുന്നു.

 ദീപേന്ദ്രയ്ക്ക് മുൻപ് അനുജൻ നിരഞ്ജൻ വിവാഹിതനാകുകയും ഒരു ആൺകുഞ്ഞിന് ജന്മം നൽകുകയും ചെയ്താൽ അവനെ അടുത്ത കിരീടാവകാശിയായി പ്രഖ്യാപിക്കുമോ എന്ന ഭയവും നിലനിന്നിരുന്നു.2001 മെയ് മാസത്തിൽ, ദേവയാനിയുമായുള്ള ബന്ധം ഉപേക്ഷിച്ചില്ലെങ്കിൽ ദീപേന്ദ്രയുടെ രാജകീയ പദവികൾ ഇല്ലാതാക്കുമെന്ന് ഐശ്വര്യ രാജ്ഞി ഭീഷണിപ്പെടുത്തിയതായി പറയപ്പെടുന്നു. ദിവസങ്ങൾക്ക് ശേഷമാണ് കൂട്ടക്കൊല നടന്നത്.ഈ ദാരുണ സംഭവങ്ങൾക്ക്  ശേഷം ദേവയാനി നേപ്പാൾ വിട്ട് ഇന്ത്യയിൽ താമസമാക്കി. 2007 ൽ അവർ മുൻ കേന്ദ്രമന്ത്രി അർജുൻ സിങ്ങിന്റെ മകൻ ഐശ്വര്യ സിങ്ങിനെ വിവാഹം കഴിച്ചു.

അതേസമയം, വിദേശ രഹസ്യാന്വേഷണ ഏജൻസികൾക്ക് ഇതിൽ പങ്കുണ്ടെന്ന് ചിലർ വിശ്വസിക്കുന്നു. മാവോയിസ്റ്റ് നേതാവ് ബാബുറാം ഭട്ടറായി അവകാശപ്പെട്ടത്, ഗ്യാനേന്ദ്ര, ഇന്ത്യയുടെ 'റോ', സിഐഎ, നേപ്പാൾ സൈനിക മേധാവി എന്നിവരുൾപ്പെട്ട രാഷ്ട്രീയ ഗൂഢാലോചനയായിരുന്നു ഈ കൂട്ടക്കൊലയെന്നാണ്. രാജഭരണത്തെ എതിർത്തിരുന്ന മാവോയിസ്റ്റുകളെ തുടക്കത്തിൽ കുറ്റപ്പെടുത്തിയിരുന്നുവെങ്കിലും ആ നിഗമനത്തിന്  പിന്നീട് പിന്തുണ കുറഞ്ഞു.2010 ൽ മുൻ നേപ്പാൾ അംബാസഡർ ചക്ര പ്രസാദ് ബസ്തോല ആരോപിച്ചത്, ഇന്ത്യയുടെയും അമേരിക്കയുടെയും അറിവില്ലാതെ ഇത്രയും വലിയൊരു സംഭവം നടക്കില്ലെന്നാണ്. ഒരു മുൻ രാജകുടുംബ സഹായിയായ ബിബേക് കുമാർ ഷാ തന്റെ 'മൈലേ ദേഖേക്കോ ദർബാർ' (ഞാൻ കണ്ട കൊട്ടാരം) എന്ന പുസ്തകത്തിൽ, മാവോയിസ്റ്റുകൾക്ക് ഇന്ത്യയിൽ നിന്ന് ആയുധങ്ങൾ ലഭിച്ചിരുന്നുവെന്നും അതിന് അന്താരാഷ്ട്ര പിന്തുണയുണ്ടായിരിക്കാമെന്നും എഴുതി. ഈ അവകാശവാദങ്ങൾക്കിടയിലും, വ്യക്തമായ തെളിവുകളൊന്നും ഇതുവരെ പുറത്തുവന്നിട്ടില്ല.

കൊലപാതകങ്ങൾ നടന്ന രാത്രിയിൽ കൊട്ടാരത്തിൽ നിന്ന് സൗകര്യപൂർവ്വം വിട്ടുനിന്ന ഗ്യാനേന്ദ്ര രാജാവിലേക്കും സംശയത്തിന്റെ മുനകൾ നീണ്ടു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ മകൻ പരസും ഭാര്യ കോമളും രക്ഷപ്പെട്ടു, കോമളിന് പരിക്കേറ്റിരുന്നു. ദീപേന്ദ്രയും പരസും അടുത്ത സുഹൃത്തുക്കളായിരുന്നു, പരസ് ദീപേന്ദ്രയുടെ ദേവയാനിയുമായുള്ള ബന്ധത്തെ പിന്തുണച്ചിരുന്നു.ഗ്യാനേന്ദ്രയുടെ പെട്ടെന്നുള്ള സ്ഥാനാരോഹണം സംശയത്തിനും പൊതുജനങ്ങളുടെ അവിശ്വാസത്തിനും കാരണമായി. 'മാസക്കർ അറ്റ് ദ പാലസ്' എന്ന പുസ്തകമനുസരിച്ച്, അദ്ദേഹത്തിന്റെ കിരീടധാരണ ചടങ്ങിൽ ആളുകൾ കൈയടിക്കുന്നതിൽ നിന്ന് വിട്ടുനിന്നു, ചിലർ അദ്ദേഹത്തെ വധിക്കണമെന്ന് ആക്രോശിക്കുക പോലും ചെയ്തു. 

ബിരേന്ദ്ര രാജാവിന് ലഭിച്ച സ്നേഹം നേടാൻ അദ്ദേഹത്തിന് ഒരിക്കലും കഴിഞ്ഞില്ല.

2008 ൽ രാജഭരണം ഔദ്യോഗികമായി നിർത്തലാക്കുകയും നേപ്പാൾ ഒരു റിപ്പബ്ലിക്കായി മാറുകയും ചെയ്തു. എന്നിരുന്നാലും, രാജഭരണത്തോടുള്ള ഗൃഹാതുരത്വം ഇപ്പോഴും നിലനിൽക്കുന്നു. ഗ്യാനേന്ദ്ര രാജാവിന് ഇപ്പോഴും പിന്തുണക്കാരുണ്ട്, രാജകുടുംബത്തെ പുനഃസ്ഥാപിക്കാനുള്ള ആഹ്വാനങ്ങൾ അടുത്തിടെ വീണ്ടും ഉയർന്നുവന്നിട്ടുണ്ട്. ഇരുപത്തിനാല് വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷവും, ഔദ്യോഗിക നിശബ്ദത, ഊഹാപോഹങ്ങൾ, ഗൂഢാലോചനകൾ എന്നിവയുടെ പാളികൾക്കടിയിൽ സത്യം മറഞ്ഞുകിടക്കുന്നു. അതൊരു വൈകാരികമായ കുറ്റകൃത്യമായിരുന്നോ? ഒരു രാഷ്ട്രീയ ഗൂഢാലോചനയായിരുന്നോ? അതോ രണ്ടും ചേർന്നതായിരുന്നോ? 2001 ജൂൺ 1 ലെ സംഭവങ്ങൾ ഒരു കുടുംബത്തെ മാത്രമല്ല, ഒരു രാജ്യത്തിന്റെ മുഴുവൻ സ്വത്വബോധത്തെയും തകർത്തു എന്നത് വ്യക്തമാണ്. ഉത്തരം കിട്ടാത്ത ചോദ്യങ്ങളുമായി നേപ്പാൾ ഇന്നും ആ കറുത്ത ദിനത്തെ ഓർക്കുന്നു.