ഇന്ത്യൻ ടെക് ലോകത്തെ വേറിട്ട ശബ്ദം. കോടിക്കണക്കിന് ഡോളർ ആസ്തിയുള്ള Zoho കോർപ്പറേഷൻ എന്ന ആഗോള കമ്പനിയുടെ അമരക്കാരൻ. എന്നാൽ അതിലുപരി, ഗ്രാമങ്ങളിലേക്ക് അറിവും അവസരങ്ങളും എത്തിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്ന ഒരു സാധാരണക്കാരൻ. ഇദ്ദേഹമാണ് ശ്രീധർ വെമ്പു.
തമിഴ്നാട്ടിലെ ഒരു സാധാരണ കുടുംബത്തിൽ ജനനം. ചെന്നൈ IIT-യിൽ നിന്ന് പഠനം. തുടർന്ന് അമേരിക്കയിലെ പ്രിൻസ്റ്റൺ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിൽ നിന്ന് ഇലക്ട്രിക്കൽ എഞ്ചിനീയറിങ്ങിൽ ഡോക്ടറേറ്റ്. ഉയർന്ന ശമ്പളമുള്ള ജോലി ഉപേക്ഷിച്ച് സഹോദരങ്ങളോടൊപ്പം 1996-ൽ 'AdventNet' എന്ന പേരിൽ കമ്പനി തുടങ്ങി. അതാണ് പിന്നീട് Zoho കോർപ്പറേഷനായി മാറിയത്.
ചെറിയ തുടക്കത്തിൽ നിന്ന് ലോകം മുഴുവൻ അറിയപ്പെടുന്ന ഒരു SaaS (Software as a Service) ഭീമനായി Zoho വളർന്നു. ലക്ഷക്കണക്കിന് ഉപഭോക്താക്കൾ, ആയിരക്കണക്കിന് ജീവനക്കാർ. ക്ലൗഡ് അധിഷ്ഠിത ബിസിനസ്സ് ടൂളുകളാണ് Zoho പ്രധാനമായും നൽകുന്നത്.
മിക്ക ടെക് കമ്പനികളും വൻ നഗരങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചപ്പോൾ, ശ്രീധർ വെമ്പു ചിന്തിച്ചത് വേറിട്ട വഴിയാണ്. 2011-ൽ അദ്ദേഹം തൻ്റെ ജന്മനാടിനടുത്തുള്ള തമിഴ്നാട്ടിലെ തെൻകാശി എന്ന ഗ്രാമീണ മേഖലയിൽ Zoho-യുടെ ഓഫീസ് തുറന്നു.
വെമ്പു വിശ്വസിക്കുന്നത് ഇന്ത്യയുടെ യഥാർത്ഥ ശക്തി ഗ്രാമങ്ങളിലാണെന്നാണ്. കഴിവുള്ളവർ എല്ലായിടത്തുമുണ്ട്, അവരെ കണ്ടെത്തുകയും വളർത്തുകയുമാണ് വേണ്ടത്. ഗ്രാമങ്ങളിൽ ഓഫീസ് തുടങ്ങുമ്പോൾ 'അവിടെ കഴിവുള്ളവരെ കിട്ടുമോ?' എന്ന് പലരും ചോദിച്ചു. എന്നാൽ ഇന്ത്യയിലെ ഗ്രാമീണ ജില്ലകളിലെ ജനസാന്ദ്രത ചൂണ്ടിക്കാട്ടി അദ്ദേഹം മറുപടി നൽകി - കഴിവുള്ളവരുടെ വലിയൊരു കൂട്ടം അവിടെയുണ്ട്.
വെമ്പുവിൻ്റെ മറ്റൊരു വിപ്ലവകരമായ ആശയം 'Zoho സ്കൂൾസ് ഓഫ് ലേണിംഗ്' ആണ്. ഔപചാരിക ബിരുദങ്ങളേക്കാൾ പ്രായോഗിക കഴിവിന് പ്രാധാന്യം നൽകി കുട്ടികളെ പരിശീലിപ്പിക്കുകയും അവർക്ക് Zoho-യിൽ തന്നെ ജോലി നൽകുകയും ചെയ്യുന്ന രീതിയാണിത്. ഗ്രാമീണ മേഖലയിലെ പാവപ്പെട്ട കുട്ടികൾക്ക് ഇത് വലിയ അനുഗ്രഹമായി."
ലോകത്തിൻ്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ പ്രാദേശികമായി വേരുകളുള്ള, എന്നാൽ ആഗോളതലത്തിൽ ബന്ധങ്ങളുള്ള സ്ഥാപനങ്ങൾ എന്നതാണ് വെമ്പുവിൻ്റെ 'ട്രാൻസ്നാഷണൽ ലോക്കലിസം' എന്ന ആശയം. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളെ മാനിച്ച് 2021-ൽ രാജ്യം പത്മശ്രീ നൽകി ആദരിച്ചു."
വെറും ലാഭത്തിനപ്പുറം സമൂഹത്തിന് എന്ത് തിരികെ നൽകാം എന്ന് ചിന്തിക്കുന്ന സംരംഭകൻ. ഗ്രാമീണ ഇന്ത്യയുടെ സാധ്യതകൾ ലോകത്തിന് മുന്നിൽ തുറന്നുകാട്ടുന്ന പ്രചോദനം. അതാണ് ശ്രീധർ വെമ്പു. നഗരകേന്ദ്രീകൃത വികസനത്തിന് ഒരു ബദൽ മാർഗ്ഗം അദ്ദേഹം കാണിച്ചുതരുന്നു.
വെമ്പുവിൻ്റെ ആശയത്തെ പലരും പിന്തുണയ്ക്കുന്നു. ലാഭത്തിനപ്പുറം സമൂഹത്തിന് ഗുണമുണ്ടാക്കുന്ന സംരംഭങ്ങൾക്കാണ് ഭാവിയെന്ന് ചിലർ പറയുന്നു. ഗ്രാമങ്ങളിലെ കുടുംബബന്ധങ്ങളും ശുദ്ധമായ ഭക്ഷണവും ജീവിതരീതിയും നഗരവാസികളെ ആകർഷിക്കുന്നുണ്ട്. ഇത് കഴിവുള്ളവരുടെ ഗ്രാമങ്ങളിലേക്കുള്ള മടക്കയാത്രയ്ക്ക് ('ബ്രെയിൻ ഗ്രെയിൻ') കാരണമായേക്കാം."
അതുകൊണ്ട്, ഗ്രാമങ്ങളിൽ കഴിവുകളില്ല എന്നത് ഒരു തെറ്റിദ്ധാരണ മാത്രമാണ്. ദൃഢനിശ്ചയവും പ്രതിബദ്ധതയും ദീർഘകാല നിക്ഷേപവും ഉണ്ടെങ്കിൽ ഇന്ത്യയുടെ ഗ്രാമീണ മേഖലയിലെ വലിയ സാധ്യതകൾ നമുക്ക് ഉപയോഗപ്പെടുത്താം.