പ്രോബയോട്ടിക്കുകളും പ്രീബയോട്ടിക്കുകളും – നമ്മുടെ ആരോഗ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് പലപ്പോഴും കേൾക്കുന്ന വാക്കുകളാണിവ. കടകളിലും സൂപ്പർമാർക്കറ്റുകളിലുമെല്ലാം ഇവ അടങ്ങിയ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ സുലഭമാണ്. ഗുളിക രൂപത്തിലും പാനീയങ്ങളായും ഇവ ലഭ്യമാണ്, ചില ഭക്ഷണങ്ങളിൽ സ്വാഭാവികമായും കാണപ്പെടുന്നു. ഇവ രണ്ടും ആരോഗ്യത്തിന് നല്ലതാണെന്നും നമ്മുടെ "മൈക്രോബയോമിന്" ഗുണകരമാണെന്നും ഒരുപക്ഷേ നിങ്ങൾക്കറിയാമായിരിക്കും. പ്രോബയോട്ടിക്കുകളും പ്രീബയോട്ടിക്കുകളും തമ്മിലുള്ള യഥാർത്ഥ വ്യത്യാസം എന്താണ്? നമുക്ക് വിശദമായി പരിശോധിക്കാം.

പ്രോബയോട്ടിക്കുകൾ vs പ്രീബയോട്ടിക്കുകൾ" 

ഇവയുടെ നിർവചനങ്ങൾ ആദ്യം  നോക്കാം. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ ഭക്ഷ്യ-കാർഷിക ഓർഗനൈസേഷനും (FAO) ലോകാരോഗ്യ സംഘടനയും (WHO) പ്രോബയോട്ടിക്കുകളെ നിർവചിക്കുന്നത് "ആവശ്യമായ അളവിൽ നൽകുമ്പോൾ ആരോഗ്യപരമായ ഗുണങ്ങൾ നൽകുന്ന ജീവനുള്ള സൂക്ഷ്മാണുക്കൾ" എന്നാണ്. തൈര്, പുളിപ്പിച്ച കാബേജ് (sauerkraut), കൊംബുച തുടങ്ങിയ ഭക്ഷണങ്ങളിലും സപ്ലിമെന്റുകളിലും കാണപ്പെടുന്ന ബാക്ടീരിയകളും യീസ്റ്റുകളുമാണ് ഈ സൂക്ഷ്മാണുക്കൾ.

പ്രീബയോട്ടിക്കുകളിലേക്ക് വന്നാൽ, അവ പ്രോബയോട്ടിക്കുകൾക്ക് വളരാനും പെരുകാനും ആവശ്യമായ "ആഹാരമാണ്". ഇവയെ നമ്മൾ സാധാരണയായി ഡയറ്ററി ഫൈബർ അഥവാ ഭക്ഷണത്തിലെ നാരുകൾ എന്ന് വിളിക്കും. 

ഇൻസുലിൻ-ടൈപ്പ് ഫ്രക്ടൻസ്, ഗാലക്ടോ-ഒലിഗോസാക്കറൈഡുകൾ, റെസിസ്റ്റന്റ് സ്റ്റാർച്ച്, പെക്റ്റിൻ തുടങ്ങിയ പ്രത്യേകതരം നാരുകൾ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. പ്രീബയോട്ടിക്കുകൾ സസ്യഭക്ഷണങ്ങളിൽ സ്വാഭാവികമായി കാണപ്പെടുന്നു. ചില ഭക്ഷണങ്ങളിൽ (ഉദാഹരണത്തിന് ബ്രെഡ്, പ്രഭാതഭക്ഷണ ധാന്യങ്ങൾ) ഇവ ചേർക്കാറുണ്ട്, കൂടാതെ സപ്ലിമെന്റുകളായും ലഭ്യമാണ്.

നമ്മൾ കഴിക്കുന്ന ഭക്ഷണത്തിലെ നാരുകൾ ആമാശയത്തിലും ചെറുകുടലിലും ദഹിക്കാതെ വൻകുടലിൽ എത്തുന്നു. അവിടെ, പ്രോബയോട്ടിക്കുകളായ സൂക്ഷ്മാണുക്കൾ ഈ പ്രീബയോട്ടിക്കുകളെ (നാരുകളെ) വിഘടിപ്പിക്കുകയോ പുളിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നു. ഇതിലൂടെ ആരോഗ്യത്തിന് ഗുണകരമായ മെറ്റബോളൈറ്റുകൾ അഥവാ പോഷകങ്ങൾ ഉണ്ടാകുന്നു.

 ഇവ രണ്ടും നമ്മുടെ മൈക്രോബയോമുമായി എങ്ങനെ ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു?

 നമ്മുടെ ശരീരത്തിനകത്തും പുറത്തും വസിക്കുന്ന വിവിധതരം സൂക്ഷ്മാണുക്കളുടെ ഒരു സമൂഹമാണ് മൈക്രോബയോം. വായിലും കുടലിലും ചർമ്മത്തിലും ശ്വാസകോശ വ്യവസ്ഥയിലും ഇവയുണ്ട്. ഓരോരുത്തരുടെയും മൈക്രോബയോം വ്യത്യസ്തമായിരിക്കും, ജീവിതകാലം മുഴുവൻ ഇതിൽ മാറ്റങ്ങൾ വന്നുകൊണ്ടിരിക്കും. ഭക്ഷണക്രമം, വ്യായാമം, ശുചിത്വം, ആൻറിബയോട്ടിക്കുകളുടെ ഉപയോഗം, അണുബാധകൾ എന്നിവയെല്ലാം മൈക്രോബയോമിനെ സ്വാധീനിക്കും.

നമ്മുടെ മൈക്രോബയോമിന്റെ വൈവിധ്യം കുറയുമ്പോഴോ, അനാരോഗ്യകരമായ സൂക്ഷ്മാണുക്കളുടെ എണ്ണം ആരോഗ്യകരമായ സൂക്ഷ്മാണുക്കളെക്കാൾ കൂടുമ്പോഴോ ഉണ്ടാകുന്ന അവസ്ഥയാണ് "ഡിസ്ബയോസിസ്" (dysbiosis). ഇത് വയറിളക്കം, മലബന്ധം, ഇറിറ്റബിൾ ബവൽ സിൻഡ്രോം, മോണയിൽ നിന്ന് രക്തസ്രാവം, എക്‌സിമ, മുഖക്കുരു തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങളിലേക്ക് നയിച്ചേക്കാം.

പ്രോബയോട്ടിക്കുകളും പ്രീബയോട്ടിക്കുകളും ആരോഗ്യകരവും വൈവിധ്യപൂർണ്ണവുമായ മൈക്രോബയോമിനെ പിന്തുണയ്ക്കുമെന്നും ഡിസ്ബയോസിസ് ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത കുറയ്ക്കുമെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. 

ആൻറിബയോട്ടിക്കുകൾ മൈക്രോബയോമിനെ മാറ്റുന്നതുകൊണ്ട്, അവ ഉപയോഗിക്കുമ്പോഴോ അതിനുശേഷമോ മൈക്രോബയോമിന്റെ വൈവിധ്യം മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള മാർഗ്ഗമായും ഇവ വിപണനം ചെയ്യപ്പെടുന്നു.

പ്രോബയോട്ടിക് സപ്ലിമെന്റുകൾ ശരിക്കും ഫലപ്രദമാണോ? 

ആരോഗ്യവാന്മാരായ ആളുകളിൽ പ്രോബയോട്ടിക് സപ്ലിമെന്റുകൾ ഉപയോഗിച്ച് നടത്തിയ ക്ലിനിക്കൽ പഠനങ്ങളുടെ ഒരു അവലോകനത്തിൽ, അവരുടെ മൈക്രോബയോമിന്റെ വൈവിധ്യത്തിൽ വർദ്ധനവ് കണ്ടെത്തിയില്ല.

 ആൻറിബയോട്ടിക്കുകൾ കഴിക്കുന്നവരിൽ പ്രോബയോട്ടിക് സപ്ലിമെന്റുകളുടെ സ്വാധീനം പരിശോധിച്ച മറ്റൊരു പഠനത്തിലും മൈക്രോബയോമിന്റെ വൈവിധ്യം മെച്ചപ്പെട്ടതായി കണ്ടില്ല. 

ഈ രണ്ട് പഠനങ്ങളിലും ഉൾപ്പെടാത്ത മറ്റൊരു പഠനം കണ്ടെത്തിയത്, പ്രോബയോട്ടിക്കുകൾ കുറഞ്ഞകാലത്തേക്ക് മൈക്രോബയോമിന്റെ വൈവിധ്യം കുറയ്ക്കുമെന്നാണ്. ആൻറിബയോട്ടിക്കുകൾ കഴിച്ചതിനുശേഷം മൈക്രോബയോം പുനഃസ്ഥാപിക്കുന്നത് പ്രോബയോട്ടിക് സപ്ലിമെന്റുകൾ വൈകിപ്പിച്ചതായും ആ പഠനത്തിൽ പറയുന്നു.

പ്രീബയോട്ടിക്കുകളുടെ കാര്യമോ? 

ആരോഗ്യവാന്മാരായ ആളുകൾ പ്രീബയോട്ടിക് സപ്ലിമെന്റുകൾ മാത്രം കഴിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ച് കുറച്ച് പഠനങ്ങളേ നടന്നിട്ടുള്ളൂ. എന്നിരുന്നാലും, പ്രീബയോട്ടിക്കുകളും പ്രോബയോട്ടിക്കുകളും ഒരുമിച്ച് കഴിക്കുന്ന ആളുകളിൽ ആരോഗ്യത്തിന്റെ പ്രത്യേക വശങ്ങളെക്കുറിച്ച് പഠനങ്ങളുണ്ട്. പക്ഷെ, ഈ കണ്ടെത്തലുകൾ അന്തിമമല്ലാത്തതിനാൽ, ഇത്തരം സപ്ലിമെന്റുകൾ സ്ഥിരമായി ശുപാർശ ചെയ്യാൻ കൂടുതൽ ഗവേഷണം ആവശ്യമാണ്. ഇവയൊന്നും സാധാരണ മരുന്നുകൾക്കും ആരോഗ്യകരമായ, സമീകൃതാഹാരത്തിനും പകരമാവില്ല.

നമ്മുടെ മൈക്രോബയോം എങ്ങനെ ആരോഗ്യകരമായി നിലനിർത്താം? 

സ്വാഭാവികമായി കാണപ്പെടുന്ന പ്രോബയോട്ടിക്കുകളും പ്രീബയോട്ടിക്കുകളും ദൈനംദിന ഭക്ഷണങ്ങളിൽ തന്നെയുണ്ട്. ചീസ്, സൗർക്രോട്ട്, തൈര്, മിസോ, ടെമ്പേ, കിംചി തുടങ്ങിയ പുളിപ്പിച്ച ഭക്ഷണങ്ങളിൽ പ്രോബയോട്ടിക്കുകൾ കാണപ്പെടുന്നു. 

എല്ലാ സസ്യാഹാരങ്ങളിലും നാരുകൾ അടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്, ഇവയാണ് പ്രീബയോട്ടിക്കുകൾ. ഭക്ഷണത്തിൽ വൈവിധ്യമാർന്ന സസ്യാഹാരങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്. ഇത് നിങ്ങളുടെ ആരോഗ്യകരമായ ബാക്ടീരിയകളെ നിലനിർത്തുന്നതിനും മൈക്രോബയോമിന്റെ വൈവിധ്യം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും ആവശ്യമായ എല്ലാത്തരം നാരുകളും ലഭിക്കാൻ സഹായിക്കും. സപ്ലിമെന്റുകൾ കഴിക്കുന്നതിനു പകരം ഭക്ഷണങ്ങൾ കഴിക്കുന്നത് വഴി ഭക്ഷണത്തിലെ അധിക പോഷകങ്ങളും നിങ്ങൾക്ക് ലഭിക്കുന്നു.

ചുരുക്കത്തിൽ, പ്രോബയോട്ടിക്കുകൾ എന്നാൽ നമ്മുടെ ശരീരത്തിന് ഗുണം ചെയ്യുന്ന നല്ല ബാക്ടീരിയകളും മറ്റ് സൂക്ഷ്മാണുക്കളുമാണ്. പ്രീബയോട്ടിക്കുകൾ ആകട്ടെ, ഈ നല്ല ബാക്ടീരിയകൾക്ക് വളരാനും പെരുകാനും ആവശ്യമായ ഭക്ഷണമാണ്, അതായത് നാരുകൾ. ആരോഗ്യകരമായ ഒരു മൈക്രോബയോം നിലനിർത്താൻ സപ്ലിമെന്റുകളെ ആശ്രയിക്കുന്നതിനേക്കാൾ നല്ലത്, വൈവിധ്യമാർന്നതും നാരുകൾ ധാരാളം അടങ്ങിയതുമായ സസ്യാഹാരങ്ങളും പുളിപ്പിച്ച ഭക്ഷണങ്ങളും നിങ്ങളുടെ ഭക്ഷണക്രമത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നതാണ്.

പ്രോബയോട്ടിക്കുകളും പ്രീബയോട്ടിക്കുകളും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം നിങ്ങൾക്ക് വ്യക്തമായി മനസ്സിലായി എന്ന് കരുതുന്നു.